Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

АБДУЛЛА ҚОДИРИЙ Таърифи адиб

Қодирий ўз таржимаи ҳолида шундай ёзади: «Бошда бой оилада туғулдимми ёки камбағал оиладами, албатта билмадим. Аммо ёшим етти — саккизга еткач, қорним ошка тўймағанидан, устим тузукроқ кийим кўрмағанидан аниқ билдимки, 6eш жоннинг томоғи фақат саксон ёшлиқ бир чол отамнинг меҳнатидан 1300 саржин боғнинг етишдируб берадурған ҳосилидан келар экан. Агар баҳор ёмон келуб, боғ мевалари офатка учраб қолса, биз ҳам очлиққа дуч келиб, қиши билан жоврашиб чиқар экансиз..."

Рождество арафасидаги қотиллик

В центре "Убийства под Рождество" - "настоящее, зверское убийство с массой крови". Впрочем, борьба интеллектов в ходе сложного расследования великого Эркюля Пуаро не становится от этого менее напряженной.

Ўткан кунлар; Меҳробдан чаён

Ёзмоқға ниятланганим ушбу - "Ўткан кунлар", янги замон рўмончилиги билан танишиш йўлида кичкина бир тажриба, яна тўғриси бир ҳавасдир. Маълумки, ҳар бир ишнинг ҳам янги ибтидоий даврида талай камчиликлар билан майдонга чиқиши, аҳлларининг етишмаклари ила секин-секин тузалиб, такомулга юз тутиши табиъий бир ҳолдир. Мана шунинг далдасида ҳавасимда жасорат этдим, ҳаваскорлик орқасида кечатурган қусур ва хатолардан чўчиб турмадим. Мозийга қайтиб иш кўриш хайрлик, дейдилар. Шунга кўра мавзуъни мозийдан, яқин ўткан кунлардан, тарихимизнинг энг кирлик, қора кунлари бўлған кейинги "хон замонлари"дан белгуладим.

Кутубхонадаги мурда

Кутубхонадаги мурда - ақл-заковати, топқирлиги билан жиноятларни полициядан аввал фош қилалиган мисс Марпл ҳақидаги навбатдаги асар. Роман нисбатан ихчамлиги, воқеалар ривожи қизиқарлилиги билан ўқувчини зериктирмайди. Бир куни эрталаб полковник Бантриниг ётоқхонасига оқсоч ваҳима билан кириб, кутубхонада жасад ётганини маълум қилади. Уй эгалари бу хабарга ишона олишмайди, ахир бундайй воқеани изқуварлар ҳақидаги асарлардагина учратиш мумкин. Нотаниш малласоч қиз тунда кутубхонада бўғиб кетилган. Полковник дарров полицияни чақиради, хотини эса бу вақтда дугонаси мисс Марплга мурожаат қилади. Ана шундан сўнг меҳмонханада ишлаган ўн саккиз ёшли қизга, шунингдек, бошқаларга оид сирлар очила бошлайди.

Меҳробдан чаён

Мен бу сўнгғи марғуб қаҳрамонларни ўзбек тарихининг ҳазми кўтарган қадар ўз ҳолича олишқа тиришдим. Уларнинг хон ва уламоға қарши исёни табиъий шаръийдир. Чунки шундан ортиғи сохта бўлиши устига, китобнинг қадрини ҳам тушурар эди. Шу икки синф курашини тасвир қилиш воситасида хон ҳарами, хотинлари, қирқ қизлар, тарихий ва этнўғрафий лавҳалар, ўзбек ҳаёти, қизиқчилиғи, танқидчилиғи, ўзбек хотин-қизлари орасидаги истеъдод, шоирлар, аскиячилик ва бошқа яна кўб нуқталар қамраб олинди.

Икки эшик ораси

Ўткир Ҳошимов асарлари ичида қамрови, ўқувчи қалбига яқинлиги билан алоҳида аҳамиятга эга. Унда адиб қарийб қирқ йиллик даврни ўз ичига олган, бир қанча чигал ва мураккаб тақдирлар мисолида ўз халқининг уруш даврида бошдан кечирган ҳаёти, қисмати ҳақида маҳорат билан қалам тебратган. Замон ва давр қандай шароитда кечишидан қатъи назар инсоний қадр-қиммат тушунчаларини сақлаб қолган, тақдирини эл-юрти, халқи, Ватани тақдири билан боғлаган, фарзандидан айрилганида ҳам қалбига қувонч бахш этиши мумкин бўлган бошқа сабабни ўзи учун ярата олган, ҳаётини севги-муҳаббат туйғулари билан безамоқчи бўлгани ҳолда уруш ҳукмига тобе бўлиб қолган инсонлар қисматини ифодаловчи ушбу асар мутолаасидан сўнг бугунги ўтаётган тинч-омон ҳаётингиз, фарзандларингиз бахти учун шукрона айтасиз.

O'tmishdan ertaklar

Ustodning muborak ko‘zoynaklarini taqib xalqimizning o‘tmishiga qaradim . Bir tomonda Anton Pavlovichning temir yo‘l gaykalarini burab olgan «yovuz niyatli kishi»si, ikkinchi tomonda otqorovul yur desa yurgan, tur desa, turgan, ustidan oshirib o‘q uzganida kiprik qoqmagan «battol o‘g ‘ri» — Babar! Bular zamona daraxtida yetishgan olmaning ikki pallasi edi. Shunday qilib, bolaligimda zehnimga cho‘kib qolgan xotiralar uyg‘ondi, yuzaga chiqdi, o‘sha vaqtdagi xalq hayoti ko‘z oldimga keldi. Mana shuning natijasi bo‘lib, o‘ttizinchi yillarning o‘rtalarida g'amg'ussaga to‘la «O‘g‘ri», «Tomosha-bog‘», «Bemor», «Anor», «Millatchilar» vujudga keldi.

Тажрибалар

Китобнинг асосий мазмуни — Муҳаммад алайҳиссаломнинг «Мен «Инжил»да Аҳмад исми билан тилга олинганман», деган ҳадисини илмий мулоҳазалар билан исботлашга баришланган. Унда «Қуръон»и каримдаги «Эсланг, Ийсо бинни Марям: «Эй бани Исроил, албатта мен Оллохнинг сизларга (юборган) пайғамбаридирман. (Мен) ўзимдан олдинги Тавротни тасдиқлагувчи ва ўзимдан кейин келадиган Аҳмад исмли бир пайғамбар ҳақида хушхабар бергувчи бўлган ҳолда (юборилдим)», деган эди...» оятини тасдиқловчи «Кўҳна аҳд», «Янги аҳд» ва бошқа манбалардан кўплаб далиллар келтирилади.

Farzandi solih

Ushbu kitobda havola etilayotgan to'plamga G'afur G'ulomning sher va hikoyalari jamlangan. Adibning jo'shqin lirikasi insonning inja tuyg'ularidan bahs etsa, hikoyalarida xalqning quvonchi , dardi, baxti-yu azoblari satirik-yumoristik usullarda ifodalangan.

Танланган асарлар 2 жилдлик 1- жилд

Абдулла Авлоний Туркистон миллий уйғониш адабиётининг эътиборли вакилларидан, шоир, драматург, журналист. Айни пайтда, мураббий, илк дарсликлар муаллифи. «Мактаб», «Нашриёт» ширкатлари муассиси. Узбек театрининг асосчиларидан Тошкентдаги «Турон» театр ҳаваскорлари тўдасининг тузувчиси. Ниҳоят, Афғонистон ва Туркистон ўртасидаги ўзаро қўшничилик муносабатлари ни ўрнатишга уринган янги давр дипломатларидан эди. Ушбу нашрда адиб истеъдодниниг хилма-хил қирраларини ифода этувчи асарларидан намуналар беришга ҳаракат қилинди.

Ko'zidin boshda havodur

Bobur ijodiy merosi bilan tanish kitobxon uning ohanrabosi, go'zalligini yaxshi his qiladi. Darhaqiqat, Zahiriddin Muhammad Bobur shoh va shoir o'laroq "tole yo'qi" ya'ni baxtsizligidan faryod cheksa-da, o'sha iztiroblari uning go'zal sheriyatiga asos bo'ldi.

Танланган асарлар

Улуғ адиб, ўзбек романчилиги асосчиси Абдулла ҚОДИРИЙни таъриф тавсифлашга ҳеч зарурат йўк эса-да, айтиш керакки, у бир умр миллат дарди билан нафас олди, ўзбек қалби жавоҳирларини тарона қилди, мозийимизни руй рост кўрсатди. Унинг шахси жуда жасур, мардона эди. Миллатнинг ҳурлиги, бахт-саодатига бутун истеъдодини бағишлаган, жонини тиккан Қодирийни халқимиз душманлари қатл этди. Унинг умри ярим иўлда узилди. Нетонгки, у фавқулодда ёрқин истеъдоди билан дурдона асарлар битишга улгурган эди. Маскур йилда Абдулла Қодирий таваллудининг 120 йиллиги ва ижодини бошлаганининг 100 йиллиги кўнгил гўзаллиги ва ҳақиқатнинг ўлмаслиги, қолавер са, миллий адабиётимизнинг жаҳоншумул мувофақияти сифатида қизғин нишонланади. Шу муносабат билан ёзувчимизнинг энг сара асарларини биринчи марта бир китоб қатида тақдим қилинди. Бундаги муҳаббат васфи, инсонлик шарафи, халқ, қисмати, унинг энг улуғ қадриятлари намунаси, бандачилик хатолари мўъжизавий қаламда кўнгилга кириб, олам-олам сурур бериши билан бирга, самимий бир сабоқ улашиши ҳам шубҳасиздир.

Обид кетмон

Абдулла Қодирийнинг учинчи йирик асари - «Обид кетмон» қиссаси 1934 йилда ёзилган бўлиб, бу асар ҳам бонқалари каби ёзувчининг улкан махоратини ўзида мужассам этган. Барча замонларда устувор бўлган «Сен ерни боқсанг, ер сени боқади», деган қараш ушбу асарнинг бош мавзусидир. Оддий халқ вакили бўлган Обид кетмон - диндор бўлгани ҳолда тақводорликка даъво қилмайди, деҳдон бўлиб эса заминдорликка талабгор эмас. Бош бўлиб, йўл кўрсатинг, деб сайлашганда ҳам одам ишлатиб, раҳбарликни талаб қилмайди, аксинча, ўзи ўрнак бўлиб халқ билан баравар меҳнат қилади.

Обид кетмон

Кўнгулга бундай саволнннг келишига бир томондан ҳақли ҳам кўринамиз: ғўзаларнинг энг "унган"лари ярим газдан ошмайди, аксарияти эса, ерга қанот ёзган мусичадек бир-иккита «ҳаромзода» кўсагини очган бўлиб ётади. Баъзи жойларни баланд бўйли ғумайлар босиб, ҳалиги «ҳаромзода»ларни ҳам кўриб бўлмайди.

Жинлар базими

Азиз кичкинтой китобхонлар! Мазкур тўпламда халқимизнинг асл фарзанди, Ўзбек адабиётининг йирик насрнависи Абдулла Қодирийнинг сиз, болаларга атаб ёзган ҳикояларидан бир жуфтини эътиборингизга ҳавола этмоқдамиз. Ҳадемай, ўсиб-улғайиб, ёзувчингизнинг ўзбек романчилигига асос солган «Ўтган кунлар», «Меҳробдан чаёни каби йирик, бетакрор асарларини севиб мутолаа қиласиз. Мазкур ҳикоядар эса сизларга ана шу қувончли китобхонлик олдидан бир пиллапоя вазифасини ўтайди, деган умиддамиз.

Ижод машаққати

Абдулла Қодирий (Жулкунбой) га бағишлаб нашриётимиз ёш ёзувчилар ва кенг китобхонлар оммасига тақдим этаётган ушбу мўъжаз китобчадан буюк адибнинг ижодий жараён, ижодкорнинг қандай фазилатларга эга бўлиши. "ёзиш усули, умуман бадиий асар яратиш машаққатлари ҳақидаги айрим ибратли фикр ва мулоҳазалари жой олган. Китобчани таниқли адабиётшунос олим Наим Каримов нашрга тайёрлаган.